مبانی محاسبات طرح توجیهی
واحدهاي خدمات مهندسي مشاور نيز نقش رابط در ايجاد اينگونه واحدها بوده و براي طراحي و ايجاد واحدهاي صنعتي و اقتصادي نقش بسيار مهمي داشته و دارند .
در اين مجموعه براي محاسبه طرحهاي مذكور براساس متن درخواست سازمانهاي متبوع همچون :
- وزارت صمت جمهوري اسلامي ايران
- وزارت جهاد كشاورزي جمهوري سلامي ايران
- وزارت كار و امور اجتماعي جمهوري اسلامي ايران
- بانكهاي اعطا كننده اعتبار همچون :
- بانك ملي ايران
- بانك تجارت
- بانك ملت
- بانك صادرات ايران
- بانك رفاه
- بانك توسعه صادرات
- بانك توسعه تعاون
- پست بانک
- بانك انصار
- صندوق کارآفرینی امید
- ساير موسسات اعتباري مالي
طرز محاسبه طرحهاي اقتصادي و صنعتي و صنايع روستايي براساس فهرست بهاي ابلاغي سازمان مديريت و برنامه ريزي كل كشور ( سازمان برنامه و بودجه كل كشور) و با قيمتهاي اعلامي به نوع بسيار ساده و روان تهيه و تدوين گرديده است تا سرمايه گذاران و مهندسين مشاور صنعتي و اقتصادي بتوانند ازان بهره برداري نمايند و در اين مجموعه چند نمونه از اخرين نمونه طرحهاي وزارت صنايع – وزارت جهاد كشاورزي – بانك ملي ايران وكارافرينان در ضميمه تقديم كارشناسان محترم گرديده است تا بتوانند ازان استفاده نمايند.
اميدواريم اين مجموعه بتواند نياز همكاران عزيز در واحدهاي خدمات مهندسي و مهندسين مشاور طرحهاي صنعتي و كشاورزي و صنايع روستايي را يراورده ساخته و بتوانند از اين مجموعه نهايت استفاده و بهره برداري را بنمايند
مباني مالي محاسبات طرحهاي اقتصادي صنعتي
براي محاسبه اقتصادي طرحهاي صنعتي برابر فرمولهاي ذيل عمل ميگردد كه جهت استحضار كارشناسان محترم اقتصادي بررسي كننده طرحها اختصارا اعلام ميگردد لازم به توضيح است كه مبالغ اعلامي بر اساس قيمت هاي مندرج در فهرست بهاي سال ۱۳۹۸ – ۱۳۹۹ محاسبه گرديده است .
الف : هزينه هاي توليد
۱- حقوق و دستمزد
مبناي حقوق ماهانه مشاغل مختلف به قرار ذيل در نظر گرفته شده است:
رديف شغل متوسط حقوق ماهانه ( هزار ريال )
۱ مدير كارخانه يا سرپرست ۸۵۰۰۰
۲ مهندس توليد يا مسئول فني ۴۵۰۰۰
۳ تكنسين فني ۲۹۰۰۰
۴ كارگر ماهر ۱۹۰۰۰
۵ كارگر ساده توليدي ۱۶۰۰۰
۶ كارمند اداري و مالي ۲۵۰۰۰
۷ كارگر ساده و خدمات ۱۶۰۰۰
توجه۱ : در صورتيكه هر نوبت كاري بيش از ۸ ساعت باشد به ازاي هر ساعت اضافه كار پرسنل توليدي و تكنسينهاي فني ۴۰% درصد به قيمت دستمزد روزانه آنان اضافه ميگردد
توجه۲ : جهت محاسبه حقوق و دستمزد ماهانه در ۱۴ ماه ضرب ميگردد ( پاداش ، اضافه كاري – عيدي و غيره ) بعد از جمع حقوق ساليانه ۲۳% بابت بيمه تامين اجتماعي و يا بازنشستگي اضافه شده و نهايتا حقوق ساليانه بر مبناي ۴/۱۶% در صد محاسبه ميگردد.
۲- هزينه انواع انرژي:
به ازاي واحد مصرفي بصورت زير محاسبه ميگردد:
نوع انرژي واحد سنجش بها واحد( ريال)
برق كيلو وات ساعت ۴۵۰
آب متر مكعب ۲۵۰
گاز طبيعي متر مكعب ۴۵۰
گازوييل ليتر ۱۶۰
بنزين ليتر ۸۵۰
مازوت ليتر ۱۰۵
توجه ۱: متوسط هر ليتر گازوئيل و مازوت جهت تامين سوخت واحد توليدي با احتساب هزينه حمل و نقل منظور شده است
توجه ۲ : آب در شرايطي خريداري ميگردد كه فرض امكان خريد آن موجود باشد و هزينه آن جزء هزينه هاي انواع انرژي محسوب ميگردد
طبق مباني فني در صورتيكه مصرف روزانه آب كمتر از ۲۵ متر مكعب لوله كشي تامين ميگردد و براي بيشتر از آن بايستي اقدام به حفر چاه نمود.
۳- برآورد هزينه استهلاك:
نرخ استهلاك انواع دارايي هاي ثابت به روش مستقيم و بصورت زير منظور ميگردد:
رديف انواع داراييهاي ثابت درصد در سال
۱ ماشين آلات و تجهيزات توليد ۱۰
۲ تاسيسات عمومي ۱۰
۳ وسائل حمل و نقل ۱۰
۴ ساختمان و محوطه سازي ۵
۵ اثاثيه اداري ۲۰
۶ هزينه هاي قبل از بهره برداري ۲۰
۷ هزينه هاي پيش بيني نشده ۱۰
۴- هزينه تعميرات و نگهداري :
بر اساس جدول زير بر آورد ميگردد:
رديف انواع داراييهاي ثابت درصد در سال
۱ ماشين آلات و تجهيزات توليد ۵
۲ تجهيزات و تاسيسات عمومي ۱۰
۳ وسائل حمل و نقل ۱۰
۴ ساختمان و محوطه سازي ۲
۵ اثاثيه اداري ۱۰
۶ هزينه هاي قبل از بهره برداري ۵۰
۵- ساير ضرايب مربوط به هزينه هاي توليد :
عبارتند از:
الف: هزينه هاي غير پرسنلي دفتر مركزي در هرسال معادل ۹۱۰۰ هزار ريال برآورد ميگردد.
ب: هزينه هاي فروش معادل ۵% ارزش ساليانه محصولات توليدي در نظر گرفته ميشود.
پ: هزينه هاي حمل و نقل معادل ۵% ارزش ساليانه محصولات توليدي در نظر گرفته ميشود.
ج: هزينه بيمه ساليانه كارخانه معادل ۰۰۲% درصد سرمايه گذاري ثابت در نظر گرفته ميشود.
چ: هزينه هاي پيش بيني نشده معادل ۵/۳% مواد فوق در نظر گرفته ميشود.
د: تعديل فروش ساليانه بطور متوسط ( صفر ) بر آورد ميگردد.
ب: سرمايه گذاري ثابت
۱- هزينه زمين:
با فرض امكان خريد زمين با حداقل تاسيسات زير بنايي براي هر متر مربع ۴۰۰۰۰ ريال در سال ۱۳۸۲ برآورد ميگردد.
۲-هزينه هاي ساختمان :
برابر جدول زير برآورد ميگردد:
رديف نوع ساختمان بهاي هر متر مربع به هزار ريال
۱ سالن توليد بصورت سوله ۱۲۰۰۰
۲ سالن توليد( سوله) براي صنايع غذايي ۱۵۰۰۰
۳ انبار مواد اوليه محصول و قطعات يدكي ۱۰۰۰۰
۴ آزمايشگاه ۱۸۰۰۰
۵ تعميرگاه و تاسيسات ۹۰۰۰
۶ ساختمانهاي اداري ۱۸۰۰۰
۷ نماز خانه، غذاخوري، سرايداري ۱۵۰۰۰
۸ ساختمان سردخانه ۱۲۵۰۰
۲- محوطه سازي:
بصورت زير برآورد ميگردد:
الف: تسطيح و خاكبرداري به عمق ۳۰ سانتي متر ۶۵۰۰۰ ريال هر متر مربع
ب: آسفالت و پياده رو سازي به ازاي هر متر مربع ۲۲۰۰۰۰۰ ريال
ج: فضاي سبز به ازاي هر متر مربع ۱۶۰۰۰۰۰ ريال
د: حصار كشي :
۱- بلوك سيماني هر متر مربع ۹۰۰۰۰۰ ريال بر آورد ميگردد.
۲- آجر و سيمان و نرده آهن به ارتفاع ۲ متر مربع ۲۵۰۰۰۰۰ ريال برآورد ميگردد.
هـ : روشنايي محوطه :
به ازاي هر چراغ پايه بلند محوطه كه هشتاد متر ربع را نيمه روشن نمايد معادل ۳۲۰۰۰۰۰ ريال در نظر گرفته ميشود.
۳- تاسيسات عمومي
الف: برق رساني
به ازاي هر كيلو وات انشعاب بطور متوسط ( با در نظر گرفتن تابلو، سيم كشي داخلي ، ترانس و غيره ) ۶۵۰۰ هزار ريال هزينه بر آورد ميگردد.
توضيح مهم : به ازاي هر كيلو وات ۶۵۰۰۰۰۰ ريال هزينه منظور ميگردد.
ب: تاسيسات آب رساني
درصورتيكه آب خام مورد نياز روزانه ( با احتساب ۲۰% اضافي ) كمتر از ۲۵ متر مكعب باشد تامين آب از طريق لوله كشي فرض گرديده و حق انشعاب و هزينه لوله كشي كل كارخانه با انشعاب ۱۰۵۰۰ هزار ريال برآورد ميگردد.
توضيح: منبع ذخيره آب
۱- مخازن هوايي : به ازاي هر متر مكعب حجم ذخيره سازي ۹۶۵۰۰ هزار ريال تا ۱۵۰ متر مكعب گنجايش محاسبه ميگردد .
۲- مخازن زميني : به ازاي هر متر مكعب حجم ذخيره سازي و نصب پمپ آب ۲۵۰۰۰۰۰ هزار ريال محاسبه ميگردد.
۳- حفر چاه : به ازاي هر متر عمق چاه هزينه لوله گذاري و نصب پمپ ۱۲۰۰ هزار ريال محاسبه ميگردد كه حداقل هزينه مربوط ميبايست مبلغ ۸۵۰۰۰۰ هزار ريال محاسبه گردد . عمق چاه بصورت ذيل تخمين زده ميشود:
رديف آب خام مورد نياز (متر مكعب در روز) عمق چاه (متر)
۱ ۲۵ الي ۳۵ ۳۰
۲ ۳۵ الي ۵۰ ۵۰
۳ ۵۰ الي۶۰ ۷۰
۴ ۶۰ به بالا ۱۰۰
براي مصارف بيشتر از ۶۰ متر مكعب در روز، ميزان آب مورد نياز با احداث يك چاه عميق تامين ميگردد.
۴- تصفيه فيزيكي
آب خام مورد نياز واحد بعد از بيرون آمدن از چاه چند مرحله به وسيله فيلتر شني مورد تصفيه فيزيكي قرار گرفته و به منابع ذخيره آب منتقل خواهد شد. براي كليه مراحل تصفيه فيزيكي آب به ازاي هر متر مكعب آب مورد نياز روزانه معادل ۳۵۰ هزار ريال سرمايه گذاري در نظر گرفته ميشود.
د: تاسيسات سوخت رساني
۱-گاز طبيعي:
به ازاي هر متر مكعب در ساعت جهت حق ا نشعاب، لوله كشي، فشار شكن، كنتور و ساير تاسيسات مورد نياز بطور متوسط معادل ۱۷۵ هزار ريال در نظر گرفته ميشود.
۲- گازوئيل و مازوت :
به ازاي هر متر مكعب حجم ذخيره سازي و پمپاژ ۲۶۶ هزار ريال هزينه جهت خريد و نصب كل سيستم مذكور برآورد ميگردد.
هـ : گرمايش و سرمايش ساختماني
رديف شرح كالا و خدمات قيمت ( هزار ريال )
۱ بخاري صنعتي جهت سالن توليد هر دستگاه ۴۹۰۰۰
۲ لوله كشي و نصب شوفاژ جهت ساختمان اداري و رفاهي هر متر مربع ۶۵۰
۳ حداقل هزينه لوله كشي و نصب شوفاژ جهت ساختمان اداري و رفاهي ۱۸۰۰۰
۴ كولر آبي ۴۰۰۰ با هزينه نصب در واحد اداري، رفاهي هر دستگاه ۱۴۰۰۰
۵ كولر آبي ۶۰۰۰ با هزينه نصب جهت سالن توليد هر دستگاه ۲۱۰۰۰
۶ سيستم تهويه سالن توليد ( هر دستگاه ) ۸۵۰۰۰
و: برجهاي خنك كننده
براي هر متر مكعب در هر ساعت آب چرخشي معادل ۹۰۰ هزار ريال سرمايه گذاري جهت احداث برج با موتورخانه و لوله كشي و نصب پيش بيني ميگردد.
ز: تصفيه شيميايي آب ( بدون املاح )
بر اساس آب بدون املاح جبراني ( با احتساب ۲۰% درصد اضافي ) به ازاي هر متر مكعب در ساعت معادل ۱۲۲۵۰ هزار ريال بر آورد ميگردد.
ح: ديگ بخار
براي ديگ بخار كمتر از ۴ تن در ساعت هزينه ديگ با كليه متعلقات مربوطه و نصب و لوله كشي براي توليد هر تن بخار اشباع در ساعت ۳۲۵۰۰۰ هزار ريال و براي بيشتر از آن معادل ۱۶۴۸۰۰ هزار ريال برآورد ميگردد.
ط: سيستم چرخش روغن داغ
با احتساب ۲۰% اضافي از مقدار مورد نياز در اطلاعات ورودي به ازاي هر مگا ژول در ساعت معادل ۱۸۰ هزار ريال در نظر گرفته ميشود.
ي: فاضلاب ( پس آب)
۱- در حالت عمومي بصورت چاه معادل ۵۲۰۰ هزار ريال محاسبه ميگردد.
۲- در صورتيكه نيازمند تصفيه شيميايي باشد علاوه بر هزينه حالت عمومي معادل ۱۲۶۰۰ هزار ريال محاسبه ميگردد.
ك: اطفاي حريق و وسائل ايمني
به ازاي هر كپسول آتش نشاني ۳۵۰۰ هزار ريال برآورد ميگردد.
در صورتيكه سيستم اطفاي حريق بصورت مركزي باشد معادل ۸۲۶۰۰۰ هزار ريال بطور متوسط پيش بيني ميگردد
ل: هواي فشرده
مبلغ ۷۰۰۰ هزار ريال منظور ميگردد ( با ضريب ۴۰% درصد پلوس ۴ ساله)
م: باسكول
باسكول ۶۰ تني با كفي فولادي با سيستم توزين ثبت الكترونيكي معادل ۸۱۰۰۰۰ هزار ريال پيش بيني ميگردد
ن : سيستم ارتباطي
به ازاي هر خط تلفن ۲۱۰۰ هزار ريال براي واحد هاي كمتر از ۲۵ نفر ۲ خط تلفن و براي بيشتر از آن ۳ خط در نظر گرفته ميشود.
س: ساير اقلام
۱-وسايل حمل و نقل
قيمت خريد هر يك از دستگاههاي حمل و نقل در جدول زير اعلام ميگردد:
رديف نوع وسيله نقليه قيمت هر دستگاه ( ميليون ريال )
۱ اتومبيل ۹۵۰
۲ وانت ۲ تني ۷۰۰
۳ وانت ۴ تني ۹۰۰
۴ كاميون ۱۰ تني ۵۵۰۰
۵ ليفتراك ۱ تني برقي ۲۵۰۰
۶ ليفتراك ۲ تني برقي ۳۲۰۰
۷ ليفتراك سرد خانه اي برقي ۲۵۰۰
۸ ليفتراك ۲تني گازوئيلي ۳۲۰۰
۹ ليفتراك ۳ تني گازوئيلي ۳۸۰۰
۱۰ تراكتور صنعتي با بيل ۲۵۰۰
۱۱ لودر( با بيل ۲ متر مكعبي) ۹۰۰۰
۲-ماشين آلات و تجهيزات اصلي ( فرآيند توليد، آزمايشگاه و تعمير گاه )
موارد ذيل بايد در نظر گرفته شود:
الف: قيمت ماشين آلات داخلي با احتساب هزينه حمل
ب: قيمت ماشين آلات خارجي با قيمت (CIF) به اضافه ۱۵% قيمت CIF با بت هزينه هاي گمركي و غيره.
ج: هزينه نصب ماشين آلات به اندازه ۵% قيمت تمام شده منظور گردد.
۳- وسائل اداري و رفاهي : حداقل ۱۵۰۰۰ هزار ريال در نظر گرفته شود.
۴- هزينه هاي پيش بيني نشده :
براي مجموع ارزش ماشين آلات و تجهيزات خط توليد- آزمايشگاه و تعمير گاه و تاسيسات عمومي- وسائط نقليه – زمين- ساختمان محوطه سازي و لوازم اداري معادل ۵/۳% درصد محاسبه ميگردد.
۵- هزينه هاي قبل از بهره برداري:
الف: بابت هزينه هاي مطالعات مقدماتي، تهيه طرح توجيهي، جواز تاسيس واحد معادل ۴/۰% و دريافت مجوز هاي لازم جهت تاسيس و ثبت شركت معادل ۹/۰% سرمايه گذاري ثابت منظور
ميگردد.
ب: هزينه ثبت قراردادها و ساير هزينه هاي تسهيلات مالي:
۴/۰% ميزان وام بانكي ( ۸% سرمايه در گردش )
ج- هزينه هاي مربوط به آموزش مقدماتي پرسنل ، راه اندازي و بهره برداري آزمايش:
هزينه آموزش معادل حقوق و مزاياي پرداختي معادل ۲% كل حقوق و مزاياي ساليانه و هزينه مواد اوليه و انرژي مصرفي و حقوق و دستمزد براي ۱۵ روز كاري ( توليد آزمايشي) محاسبه ميگردد.
د: هزينه هاي جاري در دوره اجراي طرح:
بمدت ۱۲ ماه منظور ميگردد.
توجه: مدت اجراي طرحهاي كوچك و متوسط صنعتي حداكثر ۲ سال در نظر گرفته ميشود.
هـ : ساير هزينه هاي قبل از بهره برداري:
معادل۵/۳% اقلام فوق الذكر هزينه هاي قبل از بهره برداري منظور ميگردد.
ج- سرمايه در گردش :
۱- مواد اوليه و قطعات مورد نياز
براي مدت ۴۵ روز كاري مواد داخلي و ۱۰۰ روز كاري مواد خارجي محاسبه ميگردد.
۲- حقوق و دستمزد كاركنان:
براي مدت ۰,۲۵ سال معادل ۶۸ روز كاري محاسبه ميگردد .
۳- انواع انرژي مورد نياز :
براي مدت ۶۵ روز كاري محاسبه ميگردد.
۴- هزينه هاي فروش :
براي مدت ۲۰ روز كاري در نظر گرفت و محاسبه ميگردد.
۵- ساير هزينه ها :
۵% اقلام فوق الذكر بعنوان ساير هزينه هاي سرمايه در گردش محاسبه ميگردد.
د: شرايط اخذ وام بانكي:
۱- چگونگي تامين سرمايه گذاري ثابت طرح بر اساس ۳ روش زير انجام ميپذيرد:
الف : بدون دريافت وام
ب : اخذ وام به ميزان ۳۰ % سرمايه گذاري ثابت
پ : اخذ وام به ميزان ۶۰ % سرمايه گذاري ثابت
۲- شرايط استفاده از وام بانكي :
الف :اخذ وام بانكي براي سرمايه گذاري ثابت با ۲ نرخ سود ۱۵ % و ۱۲ % ، ۱۸% ، ۹%، ۸%،۴ % و بطور ساليانه و اقساط ۵ ساله
ب : معادل ۸۰ % سرمايه گزاري در گردش با اقساط ۱ ساله (وام بانكي كوتاه مدت )
هـ : ساير ملاحظات مالي :
در نظر داشته باشيد كه در جداول مالي ماليات و سود سهام در نظر گرفته نشده اند.
در جداول مالي تعديل فروش ( بابت محصولات مرجوعي ) و تعديل موجودي مواد اوليه ( نقض – كالا در شرف ساخت ) در نظر گرفته نشده است .
” مباني فني محاسبات طرحها “
الف : شرايط عملياتي :
شرح درصد ظرفيت توليد
سال اول ۷۰%
سال دوم ۸۰%
سال سوم ۹۰%
سال چهارم ۱۰۰%
سال پنجم ۱۰۰%
توضيح : روزهاي كاري در سال تعداد نوبت كاري ونيز تعداد ساعات مفيد در هر نوبت كاري جزء اطلاعات ورودي در نظر گرفته شود.
ب: مواد اوليه
مواد اوليه به دو صورت از داخل و خارج تامين ميگردد كه بصورت ذيل هزينه هاي آن در نظر گرفته ميشود :
۱- مواد اوليه داخلي
اطلاعات لازم دريافت و بصورت زير محاسبه ميگردد :
قيمت واحد× مقدار = هزينه مواد مورد نياز
۲- مواد اوليه خارجي
قيمت واحد بر حسب دلار × مقدار = هزينه مواد مورد نياز
توضيح: مقدار مواد اوليه و نرخ تبديل ارز و درصد هزينه وارداتي جزء اطلاعات ورودي در نظر گرفته ميشوند.
۳-محاسبه ساير مواد و مجموع هزينه ساليانه مواد
جمع مواد به تفكيك ريالي و ارزي مشخص ميشود كه ۵/۳% درصد از هزينه هاي فوق براي مواد غير اصلي در نظر گرفته ميشود و كل هزينه مواد با توجه به نرخ تبديل ارز و به ريال مشخص ميگردد.
ج: برآورد نيروي انساني
۱- مدير : به ازاي كمتر از ۷۰ نفر پرسنل توليدي يك نفر مدير و بيشتر از آن مدير در نظر گرفته ميشود كه يكي مدير عامل و ديگري مدير امور مالي واحد خواهد بود.
۲- پرسنل توليد : تعداد پرسنل بر اساس اطلاعات ورودي در نظر گرفته ميشود.
توضيح ۱: انبار دار جزء پرسنل توليد در نظر گرفته ميشود.
توضيح ۲ : در صنايع كوچك مهندس براي يك شيفت ولي ساير كاركنان بر اساس تعداد شيفت محاسبه ميگردند .
توضيح ۳: براي وانت جهت تداركات و اتوموبيل سواري راننده در نظر گرفته نميشود و بمنظور رفت و آمد كليه كاركنان نيز وسيله نقليه خاصي در نظر گرفته نميشوند. بايستي بر حسب تعداد نوبت كاري با توجه به وسيله نقليه اضافي ( كاميون – تراكتور – لودر – ليفتراك ) راننده در نظر گرفت كه جز ء كاركنان، هر خط توليد قلمداد خواهد شد.
۳- پرسنل فني ( تعميرات و تاسيسات ) : حداقل يك نفر در هر نوبت كاري نياز مي باشد
توضيح : اگر بخار مصرفي بالاتر از ۵ تن در ساعت يا واحد مجهز به تصفيه پساب و توان كل برق مورد درخواست بيشتر از ۶۰۰ كيلو وات باشد ۲ نفر پرسنل فني در هر روز كاري منظور ميگردد .
۴- كارمندان اداري و مالي:
كارمندان اداري و مالي تعداد كل كاركنان
۱نفر كمتر از ۱۰ نفر
۲نفر ۱۰ الي ۲۰ نفر
۳نفر ۲۰ –۳۵ نفر
۴نفر بيشتر از ۳۵ نفر
توضيح : به ازاي تعداد كاركنان بيشتر از ۳۰ نفر ، يك منشي كه جزء كارمندان اداري و مالي در نظر گرفته ميشود بايستي منظور گردد .
۵- كارمندان خدمات و كارگر ساده:
الف : سرايدار و نگهباني : براي پرسنل كمتر از ۲۵ نفر يك نفر و بيشتر از ۲۵ نفر منظور ميگردد.
ب: خدمات آبدار چي : به ازاي هر ۲۰ نفر پرسنل واحد يك نفر محاسبه ميگردد.
پ : راننده خودرو : رانندگان بر اساس نظر كارشناس فني ، جزئي از كاركنان ماهر خط توليد منظور ميگردد .
د – برآورد توان برق :
۱- بر آورد توان برق مورد نياز:
الف : فرآيند توليد : بر اساس اطلاعات ورودي محاسبه ميگردد كه در صورت نياز به سردخانه برق مورد نياز به اطلاعات ورودي اضافه ميگردد.
ب: برق و تاسيسات و تعميرات :
۱-اطفاي حريق مركزي ۴۰ كيلو وات جهت پمپهاي فشار قوي سيستم مركزي آتش نشاني در نظر گرفته ميشود.
۲-جهت هواي فشرده ۱۵ كيلو وات براي واحدهاي كوچك محاسبه ميگردد .
۳-جهت تصفيه پساب ۱۰ كيلو وات براي واحدهاي كوچك محاسبه ميگردد.
۴- جهت تسويه فيزيكي آب كمتر از ۵ متر مكعب در ساعت ۵ كيلو وات و بين ۵ تا ۱۰ متر مكعب در ساعت ۱۵ كيلو وات و بين ۱۰ تا ۲۰ متر مكعب ۲۵ كيلو وات و بين ۲۰ تا ۴۰ متر مكعب در ساعت ۴۰ كيلو وات و بيش از ۴۰ متر مكعب در ساعت جزء تاسيسات مورد نياز از اطلاعات ورودي در نظر گرفته شود . در اين محاسبات برق مورد نياز پمپ ، و سيستم هاي خنك كننده ملحوظ گرديده ولي اگر اختلاف نياز و جبراني آب تصفيه فيزيكي ناچيز باشد كليه مقادير توان برق مورد نياز با ضريب ۲۵% صرفا جهت چرخش ء تصفيه و نگهداري براي مقادير فوق الذكر در نظر گرفته شود .
۵- اگر ميزان جبراني آب بدن املاح كمتر از ۲ متر مكعب در ساعت با شد توان برق مورد نياز ۳ كيلو وات و اگر بين ۲ تا ۵ متر مكعب در ساعت باشد ۷كيلو وات و اگر بين ۵ تا ۱۰ متر مكعب باشد ۱۵ كيلو وات و اگر بين ۱۰ تا ۲۰ متر مكعب در ساعت باشد ۲۰ كيلو وات و براي بيشتر از ۲۰ متر مكعب در ساعت جزء تاسيسات مورد نياز ( اطلاعات ورودي ) در نظر گرفته ميشود . ( مقادير توان برق مورد نياز شامل كليه مراحل تهيه ، تصفيه شيميايي و نگهداري مي باشد).
۶- بطور متوسط به ازاي هر ۱۰۰ مگا ژول در ساعت آب داغ ۵۰/۱ كيلو وات و براي روغن داغ ۷۵درصد كيلو وات و براي بيشتر از يك كيگاژول در ساعت به ازاي هر ۱۰۰ مگا ژول در ساعت آب داغ ۱ كيلو وات و براي روغن داغ ۵۰% كيلو وات توان برق مصرفي پيش بيني ميگردد.
۷- به ازاي توليد هر تن بخار در ساعت ۵۰/۱ كيلو وات و براي بيشتر از ۱۰ تن در ساعت ۱ كيلو وات در نظر گرفته ميشود و به منظور جابجايي سوخت مايع ( گازوئيل – مازوت – نفت ) به ازاي هر متر مكعب در ساعت معادل ۵۰% كيلو وات در نظر گرفته ميشود.
توضيح : در خصوص برق سردخانه ها به لحاظ تنوع و ويژه گي هاي فني، توان برق مورد نياز آنها بايستي جز اقلام توان برق فرآيند توليد محاسبه و در اطلاعات ورودي منظور گردد .
ج : توان برق ساختمانها
به ازاي هر متر مربع زير بناي سالن توليد و ساختمانهاي اداري رفاهي و خدماتي ۲۰ وات و براي انبارها و تاسيسات ۱۰ وات در نظر گرفته ميشود .
د: برق محوطه
به ازاي هر چراغ در فضاي باز ۳۰۰ وات در نظر گرفته ميشود ( براي واحد هاي بيش از يك نوبت كاري)
هـ : ساير
اختصاص ميزان ۱۵% از مجموع توان برق مورد نياز فرايند توليد، تاسيسات ساختمان ها و محوطه به منظور بر آورد بيشترين درخواست برق در نظر گرفته ميشود .
توضيح : جمع موارد فوق ، برق مورد نياز را تعيين و مبناي خريد برق از شبكه برق سراسري كشور خواهد بود
۱-محاسبه برق مصرفي ساليانه :
مجموع موارد ذيل برق مصرفي ساليانه را برحسب كيلو وات ساعت مشخص ميگردد .
الف: مصرف برق دستگاهها و تجهيزات اصلي و تاسيسات عمومي بصورت ذيل محاسبه ميگردد:.
تعداد روز كاري در سال × تعداد نوبت كاري × ساعت مفيد كاري × ضريب همزماني ( ۸۰% ) × حداكثر توان مورد نياز مجموع دستگاههاي اصلي تاسيسات عمومي ميباشد.
ب: مصارف برق جهت روشنايي و ساير وسايل جانبي در كل سطح زير بناي توليدي ( سالنهاي توليد، انبارها و تاسيسات ) با احتساب ضريب همزماني بصورت ذيل محاسبه ميگردد .
( ۷۰ % ضريب همزماني × مساحت سالنهاي توليد × ۲۰ وات × زمان روشنايي × تعداد نوبت كاري × تعداد روز كاري در سال ( ۷۰% ) ضريب همزماني × مساحت انبارها و تاسيسات × ۱۰ وات × زمان روشنايي × تعداد نوبت كاري × تعداد روز كاري در سال)
توضيح: زمان روشنايي در فرمولهاي فوق حداقل ۸ساعت و براي واحدهايي كه ساعت كار مفيد كاري بيش از ۸ ساعت دارد برابر همان ساعت زمان روشنايي محاسبه ميگردد .
ج: برق روشنايي محوطه بشرح ذيل محاسبه ميگردد:
( ۷۰% ضريب همزماني × مساحت ساختمانهاي اداري ، رفاهي – خدماتي × ۲۰ وات× ۸ساعت × تعداد روز كاري).
د: برق ساختمانهاي اداري – رفاهي و خدمات بشرح ذيل محاسبه ميگردد:
( ۷۰% ضريب همزماني × مساحت ساختمانهاي اداري ، رفاهي – خدماتي × ۲۰ وات× ۸ساعت × تعداد روز كاري) .
هـ : برآورد آب مصرفي :
آب تصفيه فيزيكي شده
آبي كه از فيلتر شني عبور داده شود و در سيستم خنك كننده ها و يا عمليات شستشو در فرآيند توليد كه از حساسيت زيادي برخوردار نباشند بكار مي رود.
آب بدون املاح
كه براي مصارف توليد بخار و يا مصرف در صنايع غير حساس مورد استفاده قرارميگيرد.
آب بدن يون
كه نوعي آب مقطر مي باشد و در صنايع دارويي با در جهت اضافه شدن به صنايع غذايي حساس بكار ميرود .
توضيح : در هر سه مورد ، كل جريان آب روزانه از لحاظ مقادير مورد نياز و همچنين مقدار آبي كه جهت جبران كمبود آب بايستي به سيستم چرخش آب اضافه شود ( چنانچه عمليات چرخش آب وجود داشته باشد ) مورد نظر بوده كه بايستي جزء اطلاعات ورودي درج گردند
.
۲- آب آشاميدني و قابل شستشو:
در هر شيفت كاري به ازاي هر نفر ۱۵۰ ليتر ديروز منظور مي گردد .
۳-آب بمنظور آبياري محوطه :
به ازاي هر ۱۰۰ متر مربع فضاي سبز ۱۵۰ متردرروز محاسبه ميگردد .
۴- كل آب مورد نياز ساليانه :
بر مبناي برآورد مصارف روزانه آب فرايند توليد + تاسيسات + آشاميدني + محوطه و براي روزهاي كاري سال، كل آب مورد نياز ساليانه محاسبه ميگردد.
۵-برآورد سوخت :
۱- بر اساس گازوئيل و يا گاز طبيعي
الف: بر اساس توليد بخار به ازاي هر تن بخار مصرفي ۷۰ ليتر گازوئيل و به همان ترتيب يعني۷۰ متر مكعب گاز طبيعي مصرف ميشود . بخار آب مصرفي جزء اطلاعات ورودي مي باشد
ب: بر اساس آب داغ و روغن داغ : در چنين شرايطي چون مبناي سنجش مگا ژول ميباشد بنابراين به ازاي هر ۳۰ مگا ژول ( انرژي حرارتي مفيد ) بك ليتر گازوئيل و به همان نسبت گاز طبيعي ( ۰۰/۱ ) در نظر گرفته ميشود .
ج : بر اساس سوخت مصرفي خط توليد :مصرف گاز طبيعي ، گازوئيل و مازوت ميتواند بطور مستقيم در فرآيندهاي توليدي ( كوره ها – خشك كن ها –آهك پزي- شيشه سازي – آجر پزي سنتي و …) با نظر كارشناس پيش بيني گردد .( برحسب متر مكعب روزانه )
توضيح ۱- در صورتيكه انواع سوختها جز مواد اوليه مصرفي خط توليد باشد بايستي در اقلام مربوطه محاسبه و ماشين آلات آنها نيز پيش بيني شود .توضيح ۲- جهت محاسبه مصارف روزانه در مواقعي كه مصارف آب داغ – بخار آب – روغن داغ بر اساس ساعت باشد مجموع سوخت مورد نياز هر ساعت در هر هشت ساعت و سپس در تعداد نوبت كاري ضرب خواهد شد.
۲- بنزين : به ازاي هر اتوموبيل سواري و وانت ۳۰ ليتر در روز محاسبه و منظور گردد .
۳- گازوئيل : جهت وسائل نقليه : براي ليفتراك گازوئيلي ۳۰ ليتر در روز و براي كاميون، تراكتور – لودر ۴۰ ليتر در روز محاسبه گردد.
۴- گازوئيل جهت گرمايش : براي هر يكصد متر مربع زير بنا ۲۵ ليتر روزانه در طي سال منظور ميگردد ۰ بشرح فرمول ذيل ):۲۵ * ساختمانهاي رفاهي واداري+ آزمايشگاه + سالن توليد متوسط مصرف روزانه گازوئيل جهت گرمايش ۱۰۰ LITER
ز : ماشين آلات و تجهيزات :
ماشين آلات و تجهيزات اصلي كه شامل تجهيزات فرآيند توليد ، آزمايشگاه و تعمير گاه هستند براساس اطلاعات ورودي ميباشند كه هزينه نصب وراه اندازي حداقل ۵% در نظر گرفته ميشود .
توضيح ۱: جدول مربوطه مشمول آن دسته از ماشين آلات و تجهيزات اصلي ميباشند كه ارزش هر يك از آنها ضربدر تعداد مورد نياز شان بيشتر از ۵% ارزش كل ماشين آلات و تجهيزات اصلي طرح باشند كه البته در محاسبه نهايي ۵% از سرمايه گذاري مورد نياز جهت خريد ماشين آلات اصلي به مواد غير مذكور يا سرمايه گذاري مورد نياز جهت خريد ماشين آلات اصلي به موارد غير مذكور يا احتمالا پيش بيني نشده تخصيص داده ميشود وبا سرمايه گذاري ثابت جمع مي گردد .
توضيح ۲ : تجهيزات سردخانه جز ماشين آلات و تجهيزات اصلي مورد نياز بوده و لذا بايد مشخصات فني با ذكر هزينه هاي مربوطه در جدول قيد گردند .
ح : تاسيسات :
۱- برق : فرض بر اين است كه برق مورد نياز از شبكه برق سراسري بر اساس ميزان مورد درخواست خريد ميگردد .
۲- برق اضطراري : جهت اطفاي حريق و يا نگهداري مواد اوليه در سرد خانه و يا جلوگيري از وقفه در مراحل پخت در كوره ها و راكتورها پيش بيني ميگردد و اطلاعات آن جز اطلاعات ورودي ميباشد .
۳- آب : بر اساس جمع آب مصرفي روزانه بر آورد ميگردد و درصورتيكه مصرف آب خام كمتر از ۲۵ متر مكعب باشد از طريق آب لوله كشي تامين ميگردد و براي بيشتر از آن بايد اقدام به حفر چاه نمود .
۴- حجم مخزن آب: جهت نگهداري و ذخيره سازي براي ۲ روز آب مصرفي برحسب متر مكعب در نظر گرفته ميگردد. براي مصارف لوله كشي – مخزن زميني و براي چاه ، مخزن هوايي پيش بيني ميگردد كه اگر تكافو ننمايد حوضچه و يا مخزن زميني نيز اضافه ميگردد كه حجم مخزن هوايي حداكثر ۱۵۰ متر مكعب ميباشد .
توضيح : كليه تاسيسات آب بر اساس ۲۰ % بيشتر از حد مورد نياز پيش بيني ميگردد.
۴- نوع سوخت : صرفا گازوئيل و گاز طبيعي پيش بيني ميگردد و در موارد مخصوص مازوت پيش بيني ميگردد كه بر اساس توصيه كارشناس صرفا براي خط توليد – تاسيسات لازم جهت تهيه- نگهداري و توزيع مازوت پيش بيني خواهد شد مخازن نگهداري سوخت مايع ( گازوئيل – مازوت ) به مدت ۳۰ روز كاري در نظر گرفته شود .
۵- گرمايش ساختمانها : در سالنهاي توليد از بخاري صنعتي استفاده ميگردد كه به ازاي هر ۲۷۰ متر مربع يك دستگاه محاسبه ميگردد و براي ساختمانهاي اداري – رفاهي – خدماتي و آزمايشگاه از سيستم شوفاژ مركزي استفاده ميگردد .
۶- سرمايش ساختمانها ( كولر و تهويه) : به ازاي هر ۱۰۰ متر مربع ساختمانهاي اداري – رفاهي – خدماتي – آزمايشگاه يك كولر آب ۴۰۰۰ و براي سالنهاي توليد به ازاي هر ۱۵۰ متر مربع ، يك دستگاه تهويه و به ازاي هر ۲۰۰ متر مربع يك دستگاه كولر آبي ۶۰۰۰ در نظر گرفته شود . در صورت لزوم جهت سرمايش خط توليد برجهاي خنك كننده پيش بيني ميگردد .
۷- ديگ بخار: ظرفيت ديگ بخار ۲۵% بيشتر از حجم بخار مصرفي پيش بيني ميگردد و درصورتيكه ظرفيت بخار قابل توليد بيشتر از ۴ تن در ساعت باشد از ۲ ديگ بخار به ظرفيت نصف بخار توليدي استفاده ميشود. براي مصارف بيشتر از ۱۰ تن بخار در ساعت از۳ ديگ به ظرفيت ۳/۱ بخار قابل توليد استفاده ميشود .
۸- هواي فشرده : بطور معمول فشار نهايي Psi۱۵ در نظر گرفته ميشود كه بر اين مبنا يك كمپرسور – يك مخزن ضربه گير و مخزن خشك كن و مخزن نگهداري موقت پيش بيني بايد گردد .
۹- تصفيه پساب : براساس روشهاي احداث حوضچه و هوا دهي اقدام ميگردد .
۱۰-اطفاي حريق : پمپهاي قوي آتش نشاني و سيكل چرخشي آب و سيستم اعلام خطر و پخش كننده آب يا نازل بطور خود كار مورد نياز است كه بصورت مركزي بايد محاسبه گردد در غير اينصورت به ازاي هر ۱۰۰ متر مربع زي بنا يك كپسول و در صورت استفاده از ديگ بخار و يا روغن داغ ۲ كپسول اضافي در نظر گرفته ميشود .
۱۱-باسكول : كه جهت توزين مواد و يا محصولات حجيم و يا وزين پيش بيني ميگردد.
براي واحدهايي كه نيازمند ميباشند يك باسكول ۶۰ تني با حدود ۳۰ متر طول ( ۱۵۰ متر مربع فضاي سبز ) و اتاقكي به مساحت ۱۰ متر مربع مورد نياز است كه متراژ به تاسيسات اضافه ميگردد و محوطه باز به مجموع فضاي باز اضافه ميشود .
توضيح : در انتهاي بخش تاسيسات اين توضيح ضروري است كه تاسيساتي بمنظور تامين بنزين پيش بيني ميگردد ولي تاسيسات مربوط به گازوئيل يا گاز طبيعي بر اساس ۳۰% اضافه بر مصرف ، طراحي ميگردد .مخازن گازوئيل حداقل بايد براي ۲ ماه دوران فعال واحد توليدي گنجايش داشته باشد .
۱۲-وسائط نقليه : براي هر واحد بطور ثابت يك دستگاه وانت ونيز براي واحد هاي بيشتر از ۲۰ نفر يك دستگاه سواري در نظر گرفته ميشود .
ط-برآوردزمين، ساختمان و محوطه سازي:
۱- زمين : حداقل ۵/۳ برابر مجموع سطح زير بنا و سطح فضاي باز برآورد ميشود :
( مساحت زيربنا+ مساحت فضاي باز ) × ۵/۳ = مساحت زمين
۳- ساختمان: ساختمانهاي توليد- اداري – انبارها –تاسيسات- آزمايشگاه تعميرگاه و سردخانه بر اساس نياز
الف : بر آورد سطح ساختمان اداري :
به ازاي هر مدير ۳۰ متر مربع
به ازاي هر مهندس ۲۰ متر مربع
به ازاي هر كارمند اداري ۱۰ متر مربع
توضيح اينكه حداكثر مساحت كل ساختمانهاي اداري ۱۲۰ متر مربع ميباشد
ب: برآورد سطح نماز خانه و غذاخوري:
اگر N تعداد كل پرسنل باشد مساحت مربوطه برحسب متر مربع بصورت زير محاسبه ميگردد:
N< ۱۵→ S = ۳۰
N< ۵۰→ S = ۲×N
N< ۵۱→ S ۱۰۰ + (N-۵۰) × ۱/۵
مقدار S سطح زير بنا براي ۲ نوبت كاري تقسيم بر۵/۱ و براي ۳ نوبت كاري تقسيم بر ۲ خواهد شد .
تعداد كل پرسنل توليدي × ا متر مربع
( ۲ يا ۵/۱ يا ۱ )
پ: بر آورد سطح ساختمان نگهباني و سرايداري:
در مجموع ۴۰ متر مربع پيش بيني ميگردد .
هـ : برآورد سطح فضاي باز :
جزء اطلاعات ورودي ميباشد .
توضيح مهم: اطلاعات ورودي تشخيص و خواسته سرمايه گذار و مهندس مشاور ميباشد .
محوطه سازي :
الف : ديوار كشي
براساس مساحت زمين به نسبت طول به عرض زمين ( ۲ به يك ) ميباشد و ارتفاع حصار كشي معادل ۲متر ميباشد .
جذر ( كل مساحت زمين × ۲ ) × ۳ = طول ديوار كشي ( محيط زمين )
طول ديوار كشي × ۲= مساحت ديوار كشي
ب: مساحت خاكبرداري و تسطيح:
اين مساحت براي زير بناي ساختمانها + خيابان كشي + پاركينگ + فضاي باز محاسبه ميگردد .
ج: خيابان كشي و پاركينگ :
معادل ۲۰% مساحت زير بنا × ۵/۳ ميباشد.
چ: فضاي سبز
معادل ۴۰% مساحت زير بنا × ۵/۳ ميباشد.
خ : چراغهاي محوطه :
جهت روشنايي هر هشتاد متر مربع از محوطه به شرح ذيل محاسبه ميگردد.
۸۰/۶/۰ * كل زير بنا – زمين تعداد چراغهاي محوطه
ي: هزينه هاي پيش بيني نشده :
براي مجموع ارزش ماشين آلات – تجهيزات خط توليد – آزمايشگاه و تعميرگاه – تاسيسات عمومي – وسائط نقليه – زمين – ساختمان – محوطه سازي و لوازم اداري معادل ۵/۳ % در صد در نظر گرفته ميشود.
