7 جشن بزرگ چین

7 جشن بزرگ چین

چین فرهنگی بسیار غنی دارد و در هر فرهنگ غنی مانند فرهنگ ایران باستان لحظات خوش طبیعت و یا مناسبت های مهم را جشن میگیرند تا خاطراتی خوشی برای خود بسازند. چینی‌ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند. در ادامه با معرفی 7 جشن بزرگ چین با تکمید همراه باشید.

جشن بهار ( چوئن جیه)

جشن بهار، جشن سال نو در تقویم کشاورزی چین است. این جشن با نام های سنتی دیگری چون سال نو و سال بزرگ نیز شناخته میشود. در زمان قدیم جشن بهار اختصاصا به آغاز بهار در سیستم خورشیدی تعلق داشت و به عنوان آغاز سال جدید نیز به آن نگریسته میشد.

بعدها در تقویم کشاورزی نخستین روز ماه نخست سال ( ماه ژانویه) به عنوان روز سال نو انتخاب شد. سال جدید معمولا تا روز پانزدهم ژانویه ( روزجشن لنترن) ادامه دارد، اما در میان مردم، جشن بهار سنتی از روز بیست و سوم یا بیست و چهارم ماه دوازدهم سال( ماه دسامبر) تا نوزدهم ماه اول سال ( ژانویه) ادامه پیدا میکند. جشن بهار که ” نیان جیه” نیز خوانده میشود بزرگترین و باشکوه ترین جشن در فرهنگ چین است و برگزاری آن قدمتی 4000 ساله دارد.

در طول مدت زمان این جشن بزرگ مردم قوم هان و تعدادی دیگر از قوم های اقلیت فعالیت های مختلف مختص این جشن را برپا میکنند.

چینیها معتقدند که دیو سال نو ( بد اقبالی ) از رنگ قرمز، صداهای بلند و شعله های آتش وحشت دارد، بنابراین آنها با ترقه زدن، آتش بازی و پوشیدن لباس و آویزان کردن پرچم های قرمز رنگ این دیو را از خود دور میکنند.

یکی دیگر از آداب مختص این جشن آویزان کردن پرچم های قرمز رنگ با نوشته ی کلمه ی “فو” به معنای خوشبختی به صورت برعکس بر درب خانه هاست. این رسم برگرفته از داستانی بر این قرار است: روزگاری پادشاهی ظالم بر سرزمین چین حکومت میکرد، روزی پادشاه تصمیم به بازدید از شهر گرفت، مردم با شنیدم این خبر تصمیم گرفتند به نشانه ی اعتراض کلمه ی خوشبختی را به صورت برعکس بر درب خانه های خود آویزان کنند تا بدین ترتیب عدم رضایت خود از پادشاه را نشان دهند.

ملکه ی دربار که زنی زیرک و مهربان بود از این تصمیم باخبر شد، از آنجا که او از خشم پادشاه بر مردم میترسید سعی کرد آنها را از این تصمیم منصرف کند اما موفق نشد. سرانجام روز بازدید پادشاه از شهر فرا رسید.

هنگامی که پادشاه نوشته های واژگون کلمه ی فو ( خوشبختی ) را بر درب خانه دید بسیار خشمگین شد، اما ملکه که به همراه پادشاه در حال بازدید از شهر بود با زیرکی سعی کرد خشم پادشاه را فرو نشاند. (در اینجا لازم است نکته ای در مورد زبان چینی متذکر شویم، کلمات در زبان چینی با تون های مختلف خوانده میشوند و هر کلمه با تون های مختلف دارای معانی متفاوتیست، کلمه ی دائو در زبان چینی با تون چهار به معنای رسیدن و یکی از معانی همین کلمه با تون سه برعکس و وارونه بودن است.

آویزان کردن کلمه ی فو به صورت برعکس در واقع اشاره به جمله ی ” * فو دائو( با تون سه) لِه ” به معنای ” خوشبختی واژگون است” با تعبیر عدم وجود خوشبختیست.) ملکه به پادشاه گفت منظور مردم از آویزان کردن کلمه ی فو به صورت وارونه جمله ی “* فو دائو ( با تون چهار) لِه” به معنای ” خوشبختی اینجاست یا خوشبختی رسید” است.

بدین ترتیب ملکه توانست با تغییر یک تون مردم را از گرفتار خشم پادشاه شدن رها کند و از آن پس مردم با آویزان کردن کلمه ی فو به صورت وارونه در سال نو خوشبختی را به سوی خود فرا میخوانند.

• *福倒了 。 خوشبختی واژگون است
• *福到了。خوشبختی اینجاست

از دیگر سنت های این جشن دیرینه خوردن جیائو زی یا دامپلینگ است. مردم چین در سال نو وسایل و لباس های قدیمی خود را دور میرزند و به استقبال وسایل نو میروند. آنها همچنین در سال نو لباس های جدید میپوشند و مانند ایرانیان رسمی به نام ” هونگ بائو” به معنای پاکت قرمز دارند. در ایم سنت بزرگتر های یک فامیل به کوچکتر های پاکتی قرمز رنگ محتوی مقداری پول میدهند که بسیار به عیدی دادن ایرانیان در سال نو نزدیک است.علاوه بر این چینیها نیز در آغاز سال نو حتی المکان به زادگاه های خود بازمیگردند تا سال نو را با نزدیکان خود جشن بگیرند. با این حال آداب سنتی جشن سال نوی چین در قوم های مختلف، بسیار متنوع و متفاوت است.

جشن لنترنها ( یوان شیائو جیه)

برگزاری جشن لنترن به بیش از 2000 سال پیش در دوران سلسله ی چین بازمیگردد. این جشن در پانزدهمین شب سال جدید برگزار میگردد. وجه ناگذاری این جشن به این شرح است نخستین ماه سال در تقویم کشاورزی ” یوان یوئه” نام دارد و چینی های قدیم به شب ” شیائو” میگفتند. بنابراین معنای تحت اللفظی ” یوان شیائو جیه” جشن شب ژانویه یا جشن شب ماه نخست سال است. علت نامگذاری و برگزاری این جشن در پانزدهمین شب سال جدید این است که در این شب نخستین قرص کامل ماه سال نو شکل میگیرد.

مردم در این شب بیرون میروند و از منظره ی زیبای ماه کامل لذت میبرند، لنترن روشن میکنند و آنها را به آسمان میفرستندو دامپلینگ های شیرین به نام یوان شیائو ( دامپلینگ هایی به شکل قرص ماه ) میخورند. علاوه بر این در مناطق بسیاری مراسم رقص اژدها، رقص شیر، راه رفتن با چوبهای بلند و طبل زدن برگزار میگردد.

جشن روشنایی ( چینگ مینگ جیه)

جشن روشنایی دومین جشن بزرگ سال چین پس از جشن بهار است. این جشن که به ” جشن بیرون رفتن در بهار” نیز معروف است در اواسط دومین ماه بهار برگزار میگردد و درواقع صد و هشتمین روز پس از پایان زمستان است. برگزاری این جشن به سلسله ی ژو و بیش از 2500 سال پیش بازمیگردد. حدودا سی و هفت قوم از قوم های اقلیت چین تحت تاثیر فرهنگ قوم هان این روز را جشن میگیرند.از قوم های اقلیت برگزار کننده ی این جشن میتوان قوم مَن، قوم جوانگ، قوم هه جِن، قوم تو جیا، قوم میائو، قوم جینگ، قوم شویی را نام برد. مدت زمان برگزاری این جشن بسیار طولانیست، مدت زمان برگزاری این جشن به دو صورت : 1. ده روز پیش از پنجم آوریل و هشت روز پس از آن و 2. ده روز پیش از پنجم آوریل و ده روز پس از آن میباشد.

برگزاری این جشن در ابتدا پانزده روز پس از نقطه ی اعتدالی شب و روز فصل بهار ( مصادف با اول فروردین در ایران) انجام میگرفت، پس از پایه گذاری دولت جمهوری خلق چین روز پنجم ماه آوریل را به عنوان روز اصلی این جشن و تعطیل اعلام نمود. از آداب مربوط به این جشن میتوان به قربانی کردن برای اجداد، جارو و رفت و روب آرامگاه ها و قبور درگذشتگان و گشت و گذار در طبیعت اشاره کرد. نظر به این آداب این روز”جشن رفت و روب آرامگاه گذشتگان” نیز نامیده میشود.

جشن قایق اژدها ( دوان وو جیه)

جشن قایق اژدها در پنجم مه هر سال برگزار میگردد و در واقع پنجمین روز از پنجمین ماه تقویم کشاورزی چین است. روز جشن قایق اژدها از روزهای تعطیل رسمی در چین بوده و در لیست میراثهای فرهنگی ناملموس دنیا قرار دارد. در آغاز شکل گیری، این جشن برای دور کردن بیماریها و در امان بودن از بیماریها و امراض واگیر دار انجام میشد.

پیش از ” دوران بهار و پاییز” آداب قربانی کردن بر روی قایق هایی به شکل اژدها و مسابقه دادن با قایقها به این جشن اضافه شد. بعدها به دلیل از دنیا رفتن شاعر مشهور ” چو یوان” در این روز، این روز به یادواره ای برای این شاعر بزرگ نیز تبدیل گشت. خوردن دامپلینگ برنج ( زونگ زی) آویزان کردن گیاهانی مانند اقارون چمنی( گیاهی از تیره ی نخل های بالارونده و مرداب زی)،افسنطین ( گیاه ضد کرم)، برنجاسف چینی( بومادران)، ریشه ی گیاه آنجلیکا و برگزاری مسابقان قایق رانی از آداب مختص این جشن است.

جشن ارواح ( جونگ یوان جیه)

جشن ارواح که جشن ارواح گرسنه نیز نامیده میشود یک فستیوال سنتی بودایی و تائوییست. به طور کلی ماه هفتم سال ماه اشباح نامیده میشود و اعتقاد بر این است که در این ماه ارواح نا آرام در زمین پرسه میزنند.چینیها همچنین معتقدند در این ماه ارواح و اشباح از جمله روح گذشتگان و اجدادشان از زمین بیرون می آیند. آداب این جشن تهیه ی غذاهای تشریفاتی و آیینی، سوزاندن عود، و سوزاندن برخی اشیاء برای ارواح سرگردان گذشتگان است.

جشن میانه ی پاییز ( جونگ چیو جیه)

در زمان قدیم ده خورشید در آسمان وجود داشت، تابش همزمان و گرمای ناشی از این ده خورشید زندگی را برای مردم و موجودات زنده غیرممکن ساخته بود. در این زمان قهرمانی به نام ” هو یی” که قدرتی بینهایت داشت و با مردم همدل و همدرد بود با یک تیر و کمان همزمان نه خورشید را از پای درآورد و به یک خورشید باقیمانده دستور داد تا در یک زمان مشخص طلوع و غروب کند. او با این کار خوشبختی را برای مردم به ارمغان آورد. هوو یی همسری به نام ” چانگ اِ ” داشت. او هر روز پس از آموزش به مریدان و شکار به منزل و نزد چانگ اِ باز میگشت.

هو یی شاگردان بسیاری داشت و در این بین فرد بد طینتی به نام ” پِنگ مِنگ” نیز به جمع شاگردان او افزوده شد. روزی هو یی برای بازدید از ملکه ی مادر به کوه «کوئن لوئن» رفت، او در آنجا از ملکه ی مادر درخواست یک قرص برای جاودانگی کرد، بر اساس گفته ها هر که قرص را میخورد به آسمان صعود میکرد و نامیرا میشد.

هو یی که تاب دوری از همسرش را نداشت قرص را به چانگ اِ داد و از او خواست آن را در جایی پنهان کند. چانگ اِ نیز قرص را در یک گنجه گذاشت. سه روز بعد هو یی به همراه مردانش برای شکار بیرون رفت و پنگ منگ بد طینت با تظاهر به بیماری از رفتن خودداری کرد. زمان زیادی از رفتن هو یی نگذشته بود که پنگ منگ با شمشیر وارد حیاط پشتی خانه ی هو یی شد و با تهدید از چانگ اِ قرص جاودانگی را طلب کرد.

چانگ اِ که میدانست به تنهایی حریف پنگ منگ نخواهد شد ناچار به طرف گنجه رفت، قرص را برداشت و آن را یکباره بلعید.

به محض خوردن قرص بدن چانگ اِ در هوا شناور شد، از پنجره بیرون رفت و رو به آسمان پرواز کرد. از آنجایی که چانگ اِ همسر خود را بسیار دوست میداشت، در نزدیکترین مکان به سرزمین آدمیان یعنی ماه فرود آمد و نامیرا شد.هنگامی که هو یی به خانه برگشت خدمتکاران خانه ماجرا را برای او شرح دادند. هو یی بسیار عصبانی شد و برای کشتن پنگ منگ با شمشیر خود به بیرون شتافت اما دریافت که او از آنجا گریخته است. او سپس با استیصال رو به آسمان کرد و نام چانگ اِ را صدا زد.

اینجا بود که او متوجه شد ماه آسمان آن شب از همیشه درخشان تر و سایه ی یک بانوی در حال رقص بر روی ان دیده میشود.

بنابراین او به حیاط پر از گل مورد علاقه ی چانگ اِ رفت، برای او عود روشن کرد و میوه های تازه ی غلتانده در عسل که مورد علاقه ی چانگ اِ بود در آنجا قرار داد. وقتی مردم داستان چانگ اِ را شنیدند آنها هم به زیر نور ماه رفته و برای چانگ اِ ی مهربان آرزوی صلح نمودند. از آن روز به بعد هر سال مردم میانه ی پاییز را به همین مناسبت جشن میگیرند.
در این جشن مردم در پرتو پرنورترین ماه سال به بیرون میروند و کلوچه هایی با نام ” یوئه بینگ” به معنای کیک ماه میخورند.