رهبری چین معتقد است که ایالات متحده و دموکراسیهای غربی به طور کلی در مواجهه با چالش اقتصاد جهانی که نیازمند تغییرات بزرگی در الگوهای تولید و ارتقاءهای عمده در آموزش و پرورش و زیرساختهای عمومیاست, موفق نبودند و این آغاز جنگ تجاری است.
آنها تمام مراحل پیشرفت ترامپ در انتخابات و به قدرت رسیدن او را با دقت بررسی و دنبال کرده بودند و کاملا انتظار آن را داشتند که هنگامیکه ترامپ به ریاست جمهوری ایالات متحده برسد حتما در مقابل چین حرکاتی انجام خواهد داد و چین حاضر بود تغییراتی در سیستم تجاری اش با آمریکا ایجاد کند تا ترامپ را راضی کند و مشکلات مربوط به کسری تجاری بین چین و آمریکا را کاهش دهد.
در واقع، آنها با تحلیلگران ایالات متحده موافق هستند که میگویند اقتصاد چینی، با تجربه سه دهه صنعتی سازی سریع و سرمایه گذاریهای عظیم ، نیاز به ایجاد تعادل دوباره با مصرف داخلی دارد.اما مقامات رسمیچین تاکید کردند که دولت چین مایل نیست که دیگر راهبرد اصلی اقتصادی خود را به خطر بیندازد، که شامل ارتقاء بخش صنعت در حال حاضر بزرگ خود، افزایش زنجیره ارزش اقتصادی و ایجاد حضور گسترده چین در کشورهای خارجی و در صنایع آینده، مانند رباتیک، بیوتکنولوژی , حمل و نقل و انرژی پاک میشود.
این سیاست در اسناد استراتژی “Made in China 2025” که شورای دولتی چین در سال 2015 منتشر کرده نوشته شده است.
بسیاری از اعضای اداره ترامپ، به ویژه رابرت لایتیزر، نماینده تجاری ایالات متحده و پیتر نواررو، مشاور اقتصادی اقتصادی کاخ سفید، این سند را پوشش رسمی برای تبعیض علیه شرکتهای آمریکایی در بازار چین، سرقت مالکیت معنوی ایالات متحده و سوء استفاده از سیاستهای صنعتی و برای حمایت از شرکتهای چینی میدانند.
همچنین، مقدار زمانی که سیاستگذاران ایالات متحده برای مطالعه چین و تاریخ آن صرف کردند, به هیچ وجه نزدیک مقدار زمانی که چین صرف مطالعه ایالات متحده کرده است نمیباشد.
چند مقام آمریکایی میتوانند به زبان چینی صحبت کنند؟ چند نفر از آنها میتوانند درباره ادبیات یا فیلم چینی صحبت کنند؟ در وزارت امور خارجه و دیگر سازمانهای ایالات متحده، کارشناسانی در زمینه چین وجود دارد.اما این افراد سیاست تجارت تجاری ایالات متحده را هدایت نمیکنند و نقاط قوت دولت چینی هنوز هم سر جای خود باقی مانده اند.
اداره ترامپ در مورد اهداف نهایی خود نامطمئن و گیج به نظر میآید و خطوط قرمزی که ترسیم کرده تمام مدت در حال تغییر هستند و استیون منچین، وزیر خزانه داری او، به نظر میرسد هیچ ایدهای در مورد هدف نهایی از این جنگ تجاری ندارد.
در طی آخر هفته، منوچین پس از مذاکرات در پکن و واشنگتن، تعلیق این تعرفهها را اعلام کرد و گفت: “ما فعلا جنگ تجاری را به حالت تعلیق درآورده ایم”. این اقدام یک هفته پس از این اتفاق افتاد که ترامپ به طور ناگهانی دستور داد اداره بازرگانی تصمیم خود را مبنی بر ممنوعیت یک شرکت مخابراتی بزرگ چینی، ZTE، از خرید اجزای فناوری ساخته شده توسط آمریکایی را لغو کند. (این شرکت به دلیل نقض تحریمهای ایالات متحده علیه ایران و کره شمالی مجرم شناخته شده است.)
از سوی دیگر، چین اعلام کرده است که تعرفههایی که برای مقابله با آن وضع کرده بود را متوقف کرده است، که به طرز هوشمندانه ای بیشتر به ایالتهای جمهوری خواه که طرفدار ترامپ بودهاند و اکثرا کشاورز هستند را تحت تاثیر قرار داده بود.
در حالیکه سردرگمیحاکم است، در داخل آمریکا نیز اختلافات زیادی در این مورد به وجود آمده. جناحهای رقیب در تیم بازرگانی ترامپ، دائما در حال بحث و جدل هستند.
تعدادی از جمهوریخواهان، با رهبری سناتور جان کورنین از تگزاس، با امضای نامه ای به منظور انتقاد از تلاشهای ترامپ برای محدودیتها علیه ZTE به دموکراتها پیوستهاند.
سیاستهای تجاری ترامپ در مقابل چین واقعا چه هستند؟ جواب این است که واقعا هیچ کس نمیداند! در نظر بسیاری از شرکای تجاری امریکا، به ویژه کشورهای عضو اتحادیه اروپا، هیچ پاسخ واضح به این سوال وجود ندارد. حتی بعضی اوقات به نظر میرسد که خود افراد دولت ترامپ هم خیلی ایدهای ندارند که سیاست های تجاری ترامپ به کدام سمت میروند.
روز دوشنبه تنها ساعاتی قبل از تمام شدن مهلت مذاکره ( اولتیماتومیکه خود دولت ترامپ تعیین کرده بود! ) دولت ترامپ اعلام کرد که اجرای طرح افزایش گمرک بر فولاد, آلومینیم و استیل وارد شده از اتحادیه اروپا, کانادا و مکزیک به مدت سی روز عقب خواهد افتاد.
بدیهی بود که این امتیاز برای افراد داخل دولت خودش مانند استیو مونچین، وزیر خزانه داری، و لری کودلو، رئیس جدید شورای اقتصادی ملی بود که بیشتر وقت برای مذاکره با کشورهای نام برده شده لازم داشتند.
اما هیچ تضمینی وجود ندارد که زمان بیشتر به معنی به دست آوردن نوعی موفقیت باشد, بیشتر به دلیل این که سیاست تحمیل شده به طور کلی تخریب کننده است.
ظاهرا منشا مشکل چین است که با تولید و تزریق بیش از حد فولاد به بازار جهانی باعث کاهش قیمتها شده و مشکلات زیادی برای تولید کنندگان فولاد داخل آمریکا به وجود آورده است.
در طی دو دهه گذشته چین صنعت فولاد چنان عظیمیایجاد کرده که نزدیک به ده برابر صنعت فولاد امروزه آمریکا تولید دارد. با این حال ترامپ به جای اینکه تنها بر روی چین تمرکز کند سیاستهای تجاری جدید خود را بر کشورهای دیگر که رابطه نزدیکی با آمریکا داشتند نیز تحمیل کرده است.
البته افرادی در دولت ترامپ هستند مثل لایتیزر که میگویند منظور این فشارها بر دیگر کشورها به جز چین به منظور این است که محصولات فلزی چین از طریق کشور واسطه با گمرک پایین وارد آمریکا نشوند. اما از نظر اروپاییها، حرکت کاخ سفید در جهت آغاز مبارزات گسترده تر برای از بین بردن کسری تجاری ایالات متحده با هدف قرار دادن طیف گسترده ای از واردات ایالات متحده و ترویج صادرات آمریکا است.
به هر حال این چیزی بود که ترامپ در تمام توئیتها و سخرانیهای مبارزات انتخاباتی خود آن را عنوان میکرد. فرقی نمیکند دلیل این انتخاب آمریکا تنها ضربه زدن به چین باشد یا تمام کشورهایی که صادراتی به آمریکا دارند, این تصمیم دولت ترامپ روابطش با اروپا و کانادا را خدشه دار خواهد کرد و این بدون شک به آمریکا ضربه خواهد زد و در جنگ تجاری به نفع چین خواهد بود.
رهبران تجاری و سیاستمداران اروپا نیز همانند همتایان آمریکایی خود از نفوذ اقتصادی چین در کشورهای خود, دزدیده شدن تکنولوژیهایشان توسط شرکتهای چینی و تبعیض علیه شرکتهای خارجی در چین ناراضی هستند. اروپا نیز به آمریکا برای جلوگیری از تبدیل چین به بازار اصلی دنیا پیوسته است. اگر آمریکا رییس جمهور دیگری داشت سعی میکرد کشورهای دیگر را متحد کنند تا با قدرت چین مبارزه کنند, در عوض ترامپ با دیگر کشورها نیز به مبارزه پرداخت که این سیاست در نهایت به نفع چین خواهد بود.
مدت کوتاهی پس از آن، چین اعلام کرد که تعرفههای مقابله ای با مقیاس مشابه در کالاهای U.S. صادر شده به چین، از جمله محصولات کشاورزی مثل سویا و پسته, هواپیما و خودرو وارد خواهد کرد.
بر خلاف تعرفههای فولادی چینی، که در حال حاضر اجرا میشود، هیچ یک از این اقدامات هنوز به اجرا درنیامده است.
اواخر هفته جاری، یک هیئت تجارتی ایالات متحده که شامل مانچین و همچنین لایتیز و ناوارو هستند, به پکن برای مذاکره با چین سفر خواهد کرد. اما، طبق گزارشهای پکن، بعید است که آنها بتوانند به راحتی امتیازی به دست آورند. یکی از مقامات ارشد چینی به تایمز گفته است: “پکن نمیخواهد با ایالات متحده در مورد هر گونه محدودیت در پروژه Made in China 2025 مذاکره کند.
سوال این است که ترامپ چگونه واکنش نشان خواهد داد اگر چین به درخواستهای ایالات متحده توجهی نکند. اگر چین بر محصولات کشاورزی آمریکایی گمرک بزند این ایالتهای جمهوری خواه که کشاورزی آمریکا را رهبری میکنند هستند که آسیب خواهند دید. در وال استریت اکثرا اعتقاد دارند که ترامپ فقط دوباره تهدید خواهد کرد و مدت بیشتری زمان خواهد داد. در حقیقت ترامپ فقط در حال بلف زدن است. با این حال با وجود چنین رییس جمهوری هیچگاه نمیتوان مطمئن بود در صحنه تجارت جهانی قرار است چه اتفاقی بیافتد. اما مسئله این است که چین برای مقابله با هر شرایطی آماده است, بیشتر از آنکه خود آمریکا برای تصمیمات عجیب ترامپ آماده باشد.